bedrijfsklimaat • exposities  
Veranderingskunst in organisaties

De boeken De gekookte kikker, Meer dan 500 managementstijlen en De negensprong zijn geïllustreerd door Funs Erens. Van de schilderijen uit deze boeken zijn exposities samengesteld. De schilderijen hangen dan in de volgorde van de matrix systematisch en overzichtelijk bij elkaar.
Zo horen bij De gekookte kikker 37 schilderijen – monotypes – van metaforen over organisatieverandering. De teksten zijn apart ingelijst.
In Meer dan 500 managementstijlen zijn 40 kleurentekeningen opgenomen van managementstijlen. De teksten zijn ingelijst in het schilderij.
De negensprong bevat 44 collages over zelfmanagement. Deze schilderijen zijn ondertiteld.
De exposities worden door bedrijven en instellingen voor allerlei doeleinden gebruikt. Zo kunnen ze dienen ter ondersteuning en opluistering van veranderingsprocessen. De schilderijen fungeren dan als boodschappers. Akzo is een van de bedrijven die de schilderijen hiervoor inzette. Ze worden ook gebruikt bij openingen van nieuwe gebouwen, projecten of afdelingen, onder andere door GTI.
Vaak worden de schilderijen en de metaforen uit de boeken opgenomen in rapporten, beleidsdocumenten en jaarverslagen (Bureau voor de arbeidsvoorziening).
Ook wordt een metafoor wel speciaal geschilderd om als symbool voor een veranderingsproces te dienen (Informatie Management Nederland).
Soms is het schilderij een speciaal geschenk voor een relatie, jubileum, afscheid of de aankleding van iemands werkkamer (voorzitter VHP).
Tot slot kan het dienen als blikvanger voor de voorgenomen veranderingen, zoals bij aegon Opleidingscentrum gebeurde.
De VHP, belangenorganisatie voor middelbaar en hoger personeel, wilde met de schilderijen uit De Negensprong laten zien dat ze de omslag maakt van een traditionele vakvereniging naar een belangenorganisatie met een bredere dienstverlening. Ze organiseerde een expositie, organiseerde nieuwe cursussen en illustreerde de artikelen over de beleidswijziging met de schilderijen.
Ook komt het regelmatig voor dat de expositie een functie krijgt bij congressen (Orde van Organisatie Adviseurs) of gewoon dient ter lering en de vermaeck (Ministerie van WVC).
Bij workshops over organisatieverandering dienen de schilderijen als inspiratiebron om zelf metaforen te visualiseren. Een van de mooiste ervaringen met de schilderijen is wanneer ze worden vervangen door de schilderijen van de deelnemers zelf. Of als ze binnen het eigen bedrijf worden opgehangen en in de eigen beleidsdocumenten worden afgebeeld. Zo maakten bij Energie Noord West de zestig deelnemers aan een workshop over kwaliteitsverbetering elk een schilderij van wat hij onder kwaliteit beschouwt. Deze grote expositie reist nu door de verschillende locaties.

In veel workshops moedigen we de deelnemers aan een schilderij te maken met dezelfde middelen als die welke de kunstenaar heeft gebruikt. Het is altijd weer verrassend te zien hoe goed de deelnemers dit verzoek oppakken. Iedereen stapt vrij gemakkelijk de creatieve drempel over. Iedereen beeldt zijn persoonlijke intentie ten aanzien van de voorgenomen veranderingen uit. De deelnemers laten zo zien dat ze er iets voor over hebben. Ik vind dit altijd een van de hoogtepunten van de workshop, omdat de deelnemers durf tonen en uitkomen voor hun opvattingen. Deze eigenschap is onontbeerlijk om veranderingen op gang te brengen.
Indien het financieel mogelijk is, lijsten we de zelfgemaakte kunstwerken meteen in.
Ze krijgen daardoor een professionele uitstraling. Het kunstwerk knapt ervan op, zeggen de deelnemers zelf. Dit schilderij nemen ze mee naar hun werk waar ze het in hun kamer ophangen als herinnering. Zo hebben ze meteen een hulpmiddel om de gang van zaken tijdens de workshop uit te leggen aan de achterban. Het schilderij bevordert de communicatie. Vaak gebruiken we de schilderijen ook als illustratie voor de beleidsplannen, zoal bij imn en Holland Casino Amsterdam. De eerste versie van het Strategisch Beleidsplan van imn is geïllustreerd met de schilderijen van de directie; de tweede versie met die van de medewerkers.
De directeur van Holland Casino maakte de tekening die hiernaast is afgebeeld. Zijn toelichting erbij is: ‘In een casino moet je hart hebben voor je klanten en voor je personeel. En daar zitten twee kanten aan: een vierkante zakelijk en een ronde emotionele.
 

naar boven | terug